Optymalizacje witryny na potrzeby osób niepełnosprawnych – co powinna zawierać strona?

• Dostosowania stron internetowych do potrzeb osób niepełnosprawnych
• Strona dostosowana dla osób niepełnosprawnych - czyli jaka?
• Jak sprawdzić, czy strona jest dostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych?
• Podsumowanie

„Zero wykluczenia” to odpowiedź na potrzeby osób niepełnosprawnych. Wciąż zdarza się, że instytucje publiczne mieszczą się w budynkach nieprzystosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Tymczasem o wykluczeniu można mówić również w sferze on-line. Ministerstwo Cyfryzacji oraz Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju prowadzą prace nad ustawą, która wprowadzi zasadę „Zero wykluczenia” w zakresie dostępności cyfrowej do serwisów instytucji publicznych.

Dostosowania stron internetowych do potrzeb osób niepełnosprawnych

W 2012 r. w życie weszło rozporządzenie mówiące, jakie wymogi muszą spełniać strony internetowe instytucji państwowych. Między innymi dotyczące dostępności dla osób niepełnosprawnych. Serwisy m.in. ministerstw, jednostek samorządowych czy urzędowych, muszą być zgodne ze standardami WCAG (Web Content Accessibility Guidelines). Mimo upływu lat, nadal ponad połowa instytucji w naszym kraju nie spełnia tych norm.

„Zero wykluczenia” – to hasło przewodnie ustawy dotyczącej dostępności cyfrowej, która właśnie trafiła do konsultacji społecznych” - można przeczytać na stronie Ministerstwa. Posłowie chcą, by wymogi odnoszące się do administracji rządowej i samorządowej zostały w pełni wdrożone do końca 2020 r.

Ustawa ma doprowadzić do pełnego i swobodnego dostępu do informacji na stronach internetowych m.in. ministerstw, instytucji zdrowotnych czy edukacyjnych. W tym zakresie nie może być mowy o innym traktowaniu żadnej grupy społecznej. Łatwość w dotarciu do danych ma zostać zagwarantowana niezależnie od stopnia i rodzaju niepełnosprawności użytkownika serwisu.

Strona dostosowana dla osób niepełnosprawnych - czyli jaka?

Mając na myśli stronę w pełni dostosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych należy pamiętać o szerokim spektrum elementów. To kwestia złożona, ponieważ mowa tu o szeregu różnych dysfunkcji z jakimi mogą zmagać się osoby niepełnosprawne. Podczas projektowania takiej strony należy wziąć pod uwagę każdy z tych elementów, a następnie umiejętnie go wdrożyć. To zadanie skomplikowane, ale oczywiście nie niemożliwe.

Określenie czy strona spełnia wymogi stawiane przez WCAG 2.0 jest możliwe poprzez wykonanie audytu. Szczegółowa analiza serwisu wykonywana jest poprzez odpowiednie narzędzia. Wyniki przedstawione w raporcie wskazują wdrożone usprawnienia, ale i obszary, konieczne do poprawienia.

Poniżej przedstawiamy kilka najczęściej spotykanych funkcjonalności, które powinny zostać uwzględnione w procesie przystosowania serwisu www do potrzeb osób niepełnosprawnych:

Przyjazny interfejs – logiczne rozmieszczenie najważniejszych treści to kluczowa kwestia niezależnie od grupy osób, dla której dedykowana jest strona. Zalecane są podziały na podstrony, śródtytuły, czy stopki. Wszystko to sprawia, że użytkownik już po niedługim czasie przebywania na stronie intuicyjnie wie gdzie znajdują się poszczególne elementy, zaś cała struktura informacyjna jest uporządkowana.

Czcionka i jej wielkość – w przypadku osób niedowidzących jednym z kluczowych rozwiązań w aspekcie dostępności, jest wielkość  i czytelność stosowanej czcionki. Umownie przyjęło się, że symbolem odpowiadającym za możliwość takiej regulacji jest ikonka przedstawiająca trzy litery „A”. Każda kolejna jest większa od poprzedniej, co jednoznacznie wskazuje na ich przeznaczenie - dostosowanie wielkości czcionki do indywidualnych potrzeb. Ulokowanie jej w górnej części menu ułatwia ich odnalezienie i zastosowanie.

Ważny jest również sam wybór czcionki. Dla osób z trudnościami z widzeniem - czcionka szeryfowa jest bardzo trudna do odczytania. Dlatego im większą cechuje się prostotą, tym lepiej.

Kontrast – na to, czy treści na stronie internetowej będą czytelne wpływa również kontrast. W środowisku internetowym zazwyczaj spotyka się wersje kontrastowe jak:

• czarne tło + biały tekst
• czarne tło + żółty tekst
• żółte tło + czarny tekst

Podobnie jak w przypadku czcionki, zmiana kontrastu powinna odbywać się poprzez kliknięcie jednego elementu, zamieszczonego w widocznym miejscu.

Alternatywne opisy zdjęć i grafik - te elementy nierzadko wymagają największego nakładu pracy. Zaleca się, by opis alternatywny zdjęcia szczegółowo opisywał faktyczną jego zawartość. Chodzi o to by osoba, która zdjęcia/obrazka nie zobaczy – wiedziała co dokładnie się na nim znajduje.

Publikacja oryginalnych dokumentów – dostosowanie stron internetowych urzędów do potrzeb osób niepełnosprawnych jest konieczne przede wszystkim w ujęciu dostępu do informacji publicznej. Instytucje państwowe nierzadko popełniają jednak w tym obszarze bardzo poważny błąd. Dokumenty umieszczane są na stronie w formie skanu, a nie jako treść strony. Wydaje się, że różnica ta jest niewielka, jednak dla osób niewidomych to kwestia możliwości zapoznania się z danym pismem lub nie. Syntezatory mowy nie przetwarzają plików graficznych. Konieczne jest zatem publikowanie oryginalnego tekstu, który może być odczytany dla osób niewidomych. Taka praktyka ułatwia również dotarcie do takich treści, gdyż większość wyszukiwarek nie potrafi przeszukiwać tekstów umieszczonych w formie obrazów.

Filmy z napisami oraz z lektorem w j. migowym – jeśli na stronie znajdują się filmy, każdy z nich powinien zawierać napisy lub mieć możliwość włączenia takowych. Inną opcją jest lektor języka migowego.

Możliwość obsługi witryny jednym klawiszem – udogodnienia dla użytkowników z ograniczeniami ruchowymi muszą zostać poprowadzone w taki sposób, by mieli oni swobodę poruszania się po witrynie, nawet poprzez obsługę tylko jednego klawisza.

Poprawne działanie na wszystkich przeglądarkach – standard prawidłowego wyświetlania wszystkich treści na stronie musi być zapewniony bez względu na to, na jakiej przeglądarce są one odczytywane i w jakich rozdzielczościach ekranowych.

Jak sprawdzić, czy strona jest dostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych?

Dostępność strony można sprawdzić na trzy sposoby: z udziałem specjalisty, który dzięki liście kontrolnej WCAG analizuje elementy serwisu (metodę na tej podstawie opracowała Fundacja Widzialni), z udziałem zróżnicowanej grupy użytkowników niepełnosprawnych lub za pomocą automatycznych walidatorów, takich jak validator.w3.org lub wave.webaim.org/. Najdokładniejsze elementy przynosi połączenie tych trzech metod.

Podsumowanie

Część z optymalizacji, które zwiększą dostępność strony dla osób niepełnosprawnych, pomoże również w pozycjonowaniu jej. Najważniejsze z nich to czysty kod, poprawna struktura serwisu i hierarchia nagłówków, przejrzysty layout i intuicyjna nawigacja. Warto nad nimi popracować, by nie tylko zoptymalizować stronę na potrzeby osób niewidomych i niedowidzących, ale także zwiększyć jej widoczność w ogóle.

Czytaj również:

Najlepsze wtyczki do dodawania pop-up na stronę WordPress

Jak wstawić favicons w WordPress?

W jaki sposób możemy przyśpieszyć naszą stronę WWW opartą na WordPressie?